Stawiamy na interakcję między tutorem a studentem [WYWIAD]

"Strefa Nauki" to projekt dla studentów Uniwersytetu Szczecińskiego, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę z zakresu realizacji i prowadzenia badań naukowych oraz planują rozpoczęcie kariery badawczej. Przedsięwzięcie skierowane jest do studentów reprezentujących wszystkie dziedziny nauki, w ramach których realizowane są kierunki studiów oraz badania naukowe w Uniwersytecie Szczecińskim - mówi Magdalena Koziara - pełnomocniczka Rektora ds. Inicjatyw Proinnowacyjnych, organizatorka projektu "Strefa Nauki".

Na czym polega projekt "Strefa Nauki"?

Magdalena Koziara: Uczestnicy projektu zapoznawali się z wiedzą ekspercką przekazywaną przez specjalistów z danej dziedziny i obszaru, co pozwoliło na rozwinięcie kompetencji i umiejętności niezbędnych dla młodych naukowców. Studenci zdobywali wiedzę i umiejętności przydatne w karierze naukowca, dowiedzieli się, od czego zacząć, mogli zbudować relację z doświadczonymi naukowcami i przekonać się, na czym polega praca badawcza. Zorganizowaliśmy również Ogólnopolską Multidyscyplinarną Studencką Konferencję Naukową dla uczestników z Uniwersytetu Szczecińskiego oraz innych uczelni w Polsce. To była pierwsza konferencja w naszym Uniwersytecie, podczas której swoje wyniki mogli przedstawić studenci z różnych kierunków.

Warsztaty prowadzili eksperci z poszczególnych dziedzin?

Tak, zależało nam, aby przyciągnąć osoby myślące o prowadzeniu badań naukowych, pracy naukowca lub badacza. Zajęcia przybliżały prowadzenie badań naukowych w sposób przystępny i dopasowany do poszczególnych kierunku studiów. Nie było sytuacji, w której matematyk tłumaczyłby metodologię badań naukowych humanistom i na odwrót.

Kim byli uczestnicy projektu?

"Strefa Nauki" to projekt dla studentów Uniwersytetu Szczecińskiego, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę z zakresu realizacji i prowadzenia badań naukowych oraz planują rozpoczęcie kariery badawczej. Przedsięwzięcie skierowane jest do studentów reprezentujących wszystkie dziedziny nauki, w ramach których realizowane są kierunki studiów oraz badania naukowe w Uniwersytecie Szczecińskim.

Studenci byli zainteresowani pracą badawczą?

Tak, studenci często chcą kontynuować karierę naukową, ale nie wiedzą na czym polega praca na uczelni. Wybranie takiej drogi to bardzo ważna decyzja. Spotkania w ramach „Strefy Nauki” to dobry moment, aby przemyśleć, co chce się w życiu robić. My nie tylko stworzyliśmy podczas warsztatów warunki, aby sprawdzić możliwości takiej drogi zawodowej, ale również daliśmy szansę na realną prezentację swoich badań naukowych podczas konferencji. Zainteresowani karierą naukową mogli więc już teraz zbierać punkty, przydatne chociażby podczas składania wniosku o stypendium Rektora lub przy rekrutacji do Szkoły Doktorskiej US.

Warsztaty były podzielone na pięć bloków, które odzwierciedlają kolejne etapy pracy naukowej – od prowadzenia badań do publikacji.

W pierwszym bloku wykładowcy mówili o metodologii badań naukowych. Metodologia stanowi filar pracy w nauce, poznanie zasad wyboru i zróżnicowania technik jest kluczowe dla pracy badacza. Podczas tego warsztatu przedstawiane były mechanizmy pracy badawczej oraz umiejętności praktyczne i nawyki niezbędne do jej prowadzenia. Kolejne warsztaty z zarządzania projektem naukowym dotyczyły analizy wyników badań i otrzymywanych rezultatów, która powinna sprzyjać efektywności prowadzonych badań, rozwiązywania problemów, które pojawiają się podczas projektu oraz specyfiki kierowania zespołem badawczym. W trzecim bloku prowadzący tłumaczyli, jak napisać artykuł naukowy, który odniesie sukces, pokazywali tajniki pisania, zbierania materiałów, stosowny język, odpowiednią strukturę tekstu oraz szereg innych kwestii i niuansów, które warto znać, by napisać wartościowy artykuł naukowy. Następna część była poświęcona strategiom efektywnego upowszechniania wyników badań naukowych. Upowszechnianie nauki jest ważne a dostępność i zróżnicowanie metod – ogromne, dlatego kluczowe jest dobranie najbardziej efektywnych strategii. Studenci dowiadywali się, jak przedstawić wyniki badań w popularyzatorski sposób, by jak najwięcej osób je zrozumiało. Ostatnie warsztaty dotyczyły sztuki wystąpień publicznych, czyli jak sprawić, aby publiczność nas słuchała oraz w jaki sposób przykuć jej uwagę w kluczowych momentach. Nacisk położony był na specyfikę wystąpień na konferencjach naukowych oraz sposoby radzenia sobie ze stresem.

Czy zajęcia były prowadzone tylko w grupach?

Warsztaty odbywały się w grupach, ale każdemu uczestnikowi przysługiwała możliwość uczestniczenia w konsultacjach z prowadzącym warsztaty, po uprzednim umówieniu spotkania. Każdy prowadzący zajęcia przekazał nam terminy, w których jest dostępny. Konsultacje mogły odbywać się zarówno stacjonarnie jak i zdalnie. Tutoring i mentoring realizowany w ramach konsultacji, może skutkować wypracowaniem tematu badań prowadzonych przez studenta, zgodnych z jego indywidualnymi zainteresowaniami, a także przekazaniem narzędzi, umożliwiających ich realizację. Zaplanowaliśmy takie indywidualne spotkania jako okazje do zadawania pytań, które bardzo często nurtują studentów, ale z różnych powodów nie chcą ich zadawać w szerszym gronie. Dodatkowo, partnerska relacja nawiązana podczas konsultacji może stać się przyczynkiem do rozpoczęcia długotrwałej współpracy pomiędzy mentorem a studentem. Wielu obecnych naukowców miało w przeszłości właśnie taką osobę, która wprowadziła ich w świat nauki, pokazała, co i jak należy robić. Stąd pomysł konsultacji. Te spotkania są niezwykle ważne szczególnie teraz, kiedy studenci mają za sobą doświadczenie zdalnego kontaktu z wykładowcą. Możliwość zadania pytania w indywidualnej rozmowie, nawet za pośrednictwem internetu, sprawia, że studenci pytają o wiele chętniej. Ta interakcja jest studentom bardzo potrzebna.

Wtedy studenci zadają inne pytania?

Często są to kwestie podstawowe, wręcz banalne dla osoby z dorobkiem naukowym. Jak napisać artykuł – po prostu siadasz i piszesz. Ale dla studentów, którzy nigdy nie prowadzili żadnego projektu badawczego, ani nie napisali tekstu do recenzowanej publikacji te podstawowe zasady są prawdziwymi problemami. Tutoring ma im pomóc. W ramach tego projektu chcemy jakby wymusić ten pierwszy krok, pokazać, jak zacząć.

Czy planuje Pani, aby projekt odbywał się cyklicznie?

To już druga "Strefa Nauki" i, oczywiście, planujemy, aby podobne warsztaty odbyły się również w tym i kolejnych latach. W poprzedniej edycji mieliśmy 80 miejsc, w ostatniej już niespełna trzysta. Chcemy, aby coraz więcej studentów uczestniczyło w tym wydarzeniu. W 2021 roku dostaliśmy dofinansowanie w konkursie Ministerstwa Edukacji i Nauki i będziemy się starać o kolejne w tym roku. Jestem pewna, że warto kontynuować tę inicjatywę.

Rozmawiał dr Krzysztof Flasiński


Magdalena Koziara - pełnomocniczka Rektora Uniwersytetu Szczecińskiego ds. Inicjatyw Proinnowacyjnych. Inicjatorka pierwszej edycji Strefy Nauki w Uniwersytecie Szczecińskim. Sekretarz zespołów oceniających Polskiej Komisji Akredytacyjnej. W poprzednich latach ekspertka Polskiej Komisji Akredytacyjnej ds. studenckich, członkini Rady Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, członkini Rady Studentów Parlamentu Studentów RP, przewodnicząca Samorządu Studenckiego Uniwersytetu Szczecińskiego. Pomysłodawczyni inicjatyw realizowanych na rzecz studentów szczecińskich uczelni oraz rozwoju kompetencji członków samorządów studenckich. Posiada wieloletnie doświadczenie w realizacji projektów społecznych i kulturalnych oraz podnoszących kulturę jakości kształcenia. W 2021 roku podczas uroczystej Gali Aktywności Studenckiej odznaczona Gryfem Samorządności w kategorii Przyjaciel Samorządu Studenckiego.